چرا زنان ایرانی در عکسهای دوران قاجار غایب اند؟
تاریخ انتشار: ۵ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۷۳۰۳۱
به گزارش «مبلغ»- کتاب «تاریخ اجتماعی زنان در عصر قاجار» با رویکرد تاریخ اجتماعی از سوی دکتر سمیه سادات شفیعی، گرد آمده و به تدقیق زوایایی کمتر مطرح شده از زندگی زنان می‌پردازد. مطالعه دوران قاجار به جهت برخورداری از منابع متنوع و دسترسی آسان‌تر نسبت به دوره‌های پیشین، از جذابیت های پژوهشی بسیاری برخوردار است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مولفان کتاب بر این باورند که جنسیت در تعیین صورت‌بندی اجتماعی جامعه ایران نقش مهمی داشته و استیلای فرهنگی اجتماعی نظام پدرسالار بیش از پیش به تدقیق نظام قشربندی اجتماعی بر حسب پایگاه طبقاتی، منزلتی و بالتبع خرده فرهنگ‌ها مرتبط انجامیده است. چنان‌که مطالعه متمرکز بر وضعیت زنان در این دوره گویای برخی ویژگی‌های ساخت اجتماعی جامعه و موقعیت زنان به خودی خود است.
بخش اول شرحی است بر ساختار نظام جنسیتی پدرسالار در این دوره با تحلیل داده‌های موجود، ابعاد، حدود و ثغور وضعیت اشتغال، آموزش و امور خانوادگی زنان از آشپزی تا طلاق را نشان می‌دهد. نویسنده توصیف می‌کند که چگونه زنان از فعالیت در عرصه سیاست و قدرت، آموزش و فرهنگ محروم بودند، بیشتر به مشاغل خانگی می‌پرداختند و در واحد اقتصادی خانواده گسترده مشغول بودند. در حوزه روابط خانوادگی نیز زنان در جایگاه فرودست و ابژه میل جنسی مردان و ازدیاد نسل قرار می‌گرفتند.
در بخش دوم، شناخت کار ویژه‌های شبستان قجری ورای تحلیل‌های غربی که غالبا با برچسب‌زنی اشتیاق بی‌حد جنسی به شاهان و منفعل‌پنداری زنان همراه بوده مجالی مهیا می‌سازد تا با چهره متفاوت این نهاد اجتماعی آشنا شویم. بخش سوم با تمرکز بر فراغت زنان در حوزه عمومی بطور تلویحی کار روزمره و پایگاه شغلی زنان در حوزه خصوصی را رسمیت می‌بخشد.
بخش چهارم مروری است بر وضعیت بهداشت عمومی، تشخیص و درمان پزشکی بیماری‌های زنان و به مدد داده‌های موجود ما را با وضعیت زنان در بیماری و عوارض جسمی و چگونگی برخورداری از درمان و بازگشت سلامت، دسترسی به خدمات پزشکی آشنا می‌سازد.
بخش پنجم به مطالعه تطبیقی باورهای عامیانه زنان و مردان در زندگی روزمره پرداخته است. به‌طوری‌که زنان در امتداد کارهای مرتبط با جایگاه نقشی خود در اموری چون نازایی، زایمان، مراقبت از نوزاد، جلب مهر و محبت و حفاظت در برابر موجودات خیالی و مردان در اموری چون رونق کسب‌وکار، افزایش محصول، فراوانی آب چاه و حفاظت، گرایش‌های خود به باورهای عامیانه را بروز می‌دادند.
بخش ششم جرایم ارتکابی زنان شامل نزاع خانوادگی و قتل، سرقت، زناکاری و روسپیگری را از نظر امکان و فرصت‌های زنان برای بزهکاری نشان دهد و با ترسیم وضعیت جرم زنانه و مجازات مربوطه به اهمیت جرایم جنسی و آستانه تحمل جمعی آن‌ها اشاره داشته و گویای آن است که همین معدود جرایم نیز آنقدر وجدان جمعی را به هراس انداخته که با مجازات‌های تنبیهی و زاجره از جمله مرگ شنیع پاسخ داده شده‌اند.
بخش هفتم گزارشی مبسوط از اولین تلاش‌ها برای تاسیس مدارس دختران و برگزاری برنامه‌های آموزشی، اطلاعات مفیدی درباره سهم و نوع فعالیت نیروهای اجتماعی سازمان یافته خارجی و یا مردان و زنان ایرانی در این مسیر در اختیارمان قرار می‌دهد.
بخش هشتم با مرور بر اولین مطبوعات زنان، پنداشت رایج از زن در آن مقطع را بعنوان باوری مَردمَدارانه معرفی و به تحلیل و واکاوی ابعاد آن می‌پردازد. این بخش نشان می‌دهد پنداشت از زن آمیخته با مضامینی به شدت فرودستانه بود که بر ضعف، بیچارگی، محنت و رنج کنشگران دلالت داشت و جایگاه نازل منزلتی آنان را انعکاس می‌داد.
در بخش نهم و از منظر مطالعات فرهنگی ارتباطات، عناوین اولین مدارس دختران را گردآورده و ضمن توجه به مضامین، به تحلیل نشانه‌شناختی عناوین می‌پردازد. عناوین مدارس تابعی از آرمان‌های موسسان زن برای زن ایرانی و در عین حال عرصه‌ای برای کشاکش قدرت‌های عرفی و بومی جامعه ایران بر سر امر زنانه است.
کتاب «تاریخ اجتماعی زنان در عصر قاجار» با رویکرد تاریخ اجتماعی از سوی دکتر سمیه سادات شفیعی، گرد آمده و به تدقیق زوایایی کمتر مطرح شده از زندگی زنان می‌پردازد. مطالعه دوران قاجار به جهت برخورداری از منابع متنوع و دسترسی آسان‌تر نسبت به دوره‌های پیشین، از جذابیت های پژوهشی بسیاری برخوردار است. این دوران شاهد ورود اولین جریان های مدرنیته و محمل شکل‌گیری آرمان‌های مشروطه خواهی چون برابری، استبداد ستیزی و قانون‌گرایی بوده است. این کتاب مجموعه یازده مقاله از نه نویسنده است شامل دکتر سمیه سادات شفیعی، دکتر فاطمه موسوی ویایه، دکتر آتنا غلام نیارمی، دکتر محمد بیطرفان، دکتر علی باغدار دلگشا، دکتر سیده فاطمه سهیلی، سیده زهرا حسینی فر، معصومه بحیرایی، سولماز صدقی الهرد. در ادامه به معرفی بیشتر این کتاب پرداخته شده است:
مولفان کتاب بر این باورند که جنسیت در تعیین صورت‌بندی اجتماعی جامعه ایران نقش مهمی داشته و استیلای فرهنگی اجتماعی نظام پدرسالار بیش از پیش به تدقیق نظام قشربندی اجتماعی بر حسب پایگاه طبقاتی، منزلتی و بالتبع خرده فرهنگ‌ها مرتبط انجامیده است. چنان‌که مطالعه متمرکز بر وضعیت زنان در این دوره گویای برخی ویژگی‌های ساخت اجتماعی جامعه و موقعیت زنان به خودی خود است.
بخش اول شرحی است بر ساختار نظام جنسیتی پدرسالار در این دوره با تحلیل داده‌های موجود، ابعاد، حدود و ثغور وضعیت اشتغال، آموزش و امور خانوادگی زنان از آشپزی تا طلاق را نشان می‌دهد. نویسنده توصیف می‌کند که چگونه زنان از فعالیت در عرصه سیاست و قدرت، آموزش و فرهنگ محروم بودند، بیشتر به مشاغل خانگی می‌پرداختند و در واحد اقتصادی خانواده گسترده مشغول بودند. در حوزه روابط خانوادگی نیز زنان در جایگاه فرودست و ابژه میل جنسی مردان و ازدیاد نسل قرار می‌گرفتند.
در بخش دوم، شناخت کار ویژه‌های شبستان قجری ورای تحلیل‌های غربی که غالبا با برچسب‌زنی اشتیاق بی‌حد جنسی به شاهان و منفعل‌پنداری زنان همراه بوده مجالی مهیا می‌سازد تا با چهره متفاوت این نهاد اجتماعی آشنا شویم. بخش سوم با تمرکز بر فراغت زنان در حوزه عمومی بطور تلویحی کار روزمره و پایگاه شغلی زنان در حوزه خصوصی را رسمیت می‌بخشد.
بخش چهارم مروری است بر وضعیت بهداشت عمومی، تشخیص و درمان پزشکی بیماری‌های زنان و به مدد داده‌های موجود ما را با وضعیت زنان در بیماری و عوارض جسمی و چگونگی برخورداری از درمان و بازگشت سلامت، دسترسی به خدمات پزشکی آشنا می‌سازد.
بخش پنجم به مطالعه تطبیقی باورهای عامیانه زنان و مردان در زندگی روزمره پرداخته است. به‌طوری‌که زنان در امتداد کارهای مرتبط با جایگاه نقشی خود در اموری چون نازایی، زایمان، مراقبت از نوزاد، جلب مهر و محبت و حفاظت در برابر موجودات خیالی و مردان در اموری چون رونق کسب‌وکار، افزایش محصول، فراوانی آب چاه و حفاظت، گرایش‌های خود به باورهای عامیانه را بروز می‌دادند.
بخش ششم جرایم ارتکابی زنان شامل نزاع خانوادگی و قتل، سرقت، زناکاری و روسپیگری را از نظر امکان و فرصت‌های زنان برای بزهکاری نشان دهد و با ترسیم وضعیت جرم زنانه و مجازات مربوطه به اهمیت جرایم جنسی و آستانه تحمل جمعی آن‌ها اشاره داشته و گویای آن است که همین معدود جرایم نیز آنقدر وجدان جمعی را به هراس انداخته که با مجازات‌های تنبیهی و زاجره از جمله مرگ شنیع پاسخ داده شده‌اند.
بخش هفتم گزارشی مبسوط از اولین تلاش‌ها برای تاسیس مدارس دختران و برگزاری برنامه‌های آموزشی، اطلاعات مفیدی درباره سهم و نوع فعالیت نیروهای اجتماعی سازمان یافته خارجی و یا مردان و زنان ایرانی در این مسیر در اختیارمان قرار می‌دهد.
بخش هشتم با مرور بر اولین مطبوعات زنان، پنداشت رایج از زن در آن مقطع را بعنوان باوری مَردمَدارانه معرفی و به تحلیل و واکاوی ابعاد آن می‌پردازد. این بخش نشان می‌دهد پنداشت از زن آمیخته با مضامینی به شدت فرودستانه بود که بر ضعف، بیچارگی، محنت و رنج کنشگران دلالت داشت و جایگاه نازل منزلتی آنان را انعکاس می‌داد.
در بخش نهم از منظر مطالعات فرهنگی ارتباطات، عناوین اولین مدارس دختران را گردآورده و ضمن توجه به مضامین، به تحلیل نشانه‌شناختی عناوین می‌پردازد. عناوین مدارس تابعی از آرمان‌های موسسان زن برای زن ایرانی و در عین حال عرصه‌ای برای کشاکش قدرت‌های عرفی و بومی جامعه ایران بر سر امر زنانه است.
در بخش دهم؛ محقق با دستمایه قراردادن و واکاوی خاطرات چهره‌هایی چون بی بی مریم بختیاری و مهین بانو به فرازهایی با محوریت موضوعات سیاسی، اقتصادی، جایگاه زنان پرداخته است و در خلال آن خوانندگان را با صراحت لهجه و بینش استراتژیک بی بی مریم نسبت به حل نابسامانی‌ها آشنا می‌کند.
بخش یازدهم به موضوع جذاب زنان به عنوان سوژه عکاسی تمرکز یافته و ضمن بیان سیر تاریخی از این موضوع، دلالت‌های حضور و غیبت زنان در عکسهای به جامانده آن دوره را برمی‌شمرند. عکسهای زنان قاجاری را به سه گروه محارم و عکسهای خانوادگی، اروپاییان و نگاه شرق‌شناسانه و کاسبان با نگاه جنسی دسته‌بندی می‌کند. کتاب با چندین عکس که تصویر زنان آن دوره را نشان می‌دهد به پایان می‌رسد.
این کتاب توسط نشر ثالث در ۳۵۵ صفحه در تابستان ۱۴۰۰ منتشر شده و اکنون به چاپ ششم رسیده است.
منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: معرفی کتاب کتاب باورهای عامیانه داده های موجود اجتماعی جامعه تاریخ اجتماعی وضعیت زنان مدارس دختران زنان در حوزه اموری چون جامعه ایران نشان می دهد بر وضعیت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۷۳۰۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نقش جامعه کارگری در دوران دفاع مقدس بسیار پررنگ بوده است
به گزارش خبرنگار مهر، محمد جلایی بعد از ظهر چهارشنبه در نشستی با جمعی از تشکل‌های کارگری استان همزمان با هفته کار و کارگر با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه اگر حال جامعه کارگری خوب باشد حال بیش از نیمی از جامعه خوب خواهد بود، اظهار کرد: ما در قبال مشکلات و دغدغه‌های کارگری علاوه بر وظیفه اداری، وظیفه انسانی و شرعی داریم.
وی با تاکید بر اینکه حرف جامعه کارگری با هر گرایش و سلیقه‌ای باید شنیده شود، تصریح کرد: جامعه کارگری در انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس، نقش بسزایی و پررنگ داشته است و طیف وسیعی از جامعه ایثارگران متعلق به قشر کارگری است.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار گیلان با اشاره به نقش اساسی جامعه کارگری در تحولات و رویدادهای سیاسی و اجتماعی، بر لزوم پیگیری مطالبات معیشتی و مشکلات امنیت شغلی و درمانی کارگران و بازنشستگان تأمین اجتماعی تاکید کرد.
گفتنی است در ابتدای این نشست هر یک از نمایندگان تشکل‌های کارگری به بیان مسائل و مشکلات جامعه کارگری پرداختند.
امنیت شغلی، وضعیت معیشتی و درمانی کارگران، مشکلات بیمه‌ای و امور بازنشستگان تأمین اجتماعی از جمله مسائلی بود که در این نشست مطرح و مورد بررسی قرار گرفت.
کد خبر 6094482
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت